De gemiddelde vlieghoogte van passagiersvliegtuigen
De meeste passagiersvliegtuigen vliegen op een hoogte tussen de 9.000 en 12.000 meter (oftewel 30.000 tot 40.000 voet). Deze hoogte wordt ook wel de kruishoogte genoemd. Op dit niveau is de lucht dunner, waardoor het toestel minder luchtweerstand ondervindt en dus zuiniger kan vliegen. Dat is niet alleen goed voor de brandstofkosten, maar ook voor het milieu.
Volgens de officiële uitleg van Schiphol ligt de standaard kruishoogte meestal rond de 10 à 11 kilometer. Daarboven wordt de lucht zo dun dat het moeilijker wordt voor de motoren om efficiënt te werken, terwijl lager vliegen juist meer brandstof verbruikt.
Waarom vliegt een vliegtuig zo hoog?
Vliegtuigen vliegen op grote hoogte om meerdere redenen. Allereerst zorgt de ijlere lucht voor minder weerstand, waardoor het toestel minder brandstof verbruikt en dus efficiënter vliegt. Daarnaast is het weer op die hoogte meestal stabieler: er is minder turbulentie, geen vogels en weinig luchtverkeer van kleinere toestellen.
Ook veiligheid speelt een rol. In geval van motorproblemen of noodsituaties heeft de piloot meer tijd en ruimte om te reageren als het vliegtuig zich op grote hoogte bevindt. Dat maakt de kruishoogte de ideale balans tussen veiligheid, efficiëntie en comfort voor passagiers.
Verschil tussen vliegtuigtypes
Niet elk vliegtuig vliegt even hoog. Een groot passagiersvliegtuig zoals de Boeing 777 of Airbus A350 vliegt meestal tussen de 10.000 en 12.000 meter, terwijl kleinere toestellen, zoals regionale jets of turboprops, vaak lager blijven — tussen de 6.000 en 8.000 meter. Privéjets kunnen soms hoger vliegen, tot wel 14.000 meter, omdat ze lichter zijn en minder luchtverkeer om zich heen hebben.
Militaire straaljagers gaan zelfs nog verder: zij kunnen hoogtes bereiken van meer dan 18.000 meter. Ter vergelijking: de hoogste berg ter wereld, de Mount Everest, is ‘slechts’ 8.848 meter hoog. Passagiersvliegtuigen vliegen dus letterlijk ver boven de hoogste toppen op aarde.
Hoe wordt de vlieghoogte bepaald?
De kruishoogte wordt niet willekeurig gekozen. Piloten krijgen hun hoogte toegewezen door de luchtverkeersleiding, zoals Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Daarbij wordt rekening gehouden met andere vliegtuigen in de buurt, weersomstandigheden en de richting van de vlucht. Vluchten die richting het oosten gaan, vliegen meestal op een oneven hoogte (bijvoorbeeld 33.000 voet), terwijl westwaartse vluchten vaak op even hoogten vliegen (zoals 34.000 voet). Zo wordt botsingsgevaar voorkomen.
Daarnaast stijgt een vliegtuig stapsgewijs. Zodra het brandstof verbruikt, wordt het lichter en kan het geleidelijk nog iets hoger klimmen om optimaal zuinig te blijven vliegen. Dit proces heet een step climb en wordt automatisch berekend door moderne boordcomputers.
Wat gebeurt er als een vliegtuig hoger zou vliegen?
Hoewel het theoretisch mogelijk is om hoger dan 12.000 meter te vliegen, brengt dat nadelen met zich mee. De lucht wordt zó dun dat de motoren moeite krijgen met zuurstofaanvoer, waardoor de efficiëntie afneemt. Bovendien zijn de temperaturen extreem laag — soms tot wel -60 graden Celsius — wat invloed heeft op brandstof en onderdelen.
Een ander praktisch probleem is drukcabinebeheersing. De cabine moet een constante luchtdruk behouden die voor passagiers comfortabel is. Hoe hoger een vliegtuig vliegt, hoe groter het verschil tussen de druk binnen en buiten wordt, en dat vraagt meer van de constructie van het toestel.
Conclusie: de ideale hoogte is geen toeval
Gemiddeld vliegt een passagiersvliegtuig dus op een hoogte van ongeveer 10 à 11 kilometer. Die hoogte biedt de beste balans tussen brandstofverbruik, veiligheid en comfort. Hogere vlieghoogtes zijn technisch mogelijk, maar brengen meer risico’s en inefficiëntie met zich mee. Dankzij de nauwkeurige berekeningen van piloten en luchtverkeersleiding blijft elke vlucht zo veilig en zuinig mogelijk — hoog boven de wolken en ver weg van de drukte beneden.
